Santral Sinir Sisteminin Basit Anatomisi

Anasayfa Santral Sinir Sisteminin Basit Anatomisi

Santral Sinir Sisteminin Basit Anatomisi

Sinir sistemi genel olarak santral sinir sistemi ve periferik sinir sistemi olarak ikiye ayrılır. Santral sinir sistemi beyin, beyin sapı, beyincik ve omurilikten oluşur. Periferik sinir sistemi ise omurilikten çıkan spinal sinirler ve otonom sinir sisteminden oluşur.

MENİNKSLER (BEYİN ZARLARI)

Beyin ve omurilik, kendisini darbelerden koruyan kranium ve omurga kanalı denilen kemik bir yapının içinde yer alır. Beyin ve omurilik, bu kemik yapının içinde beyin zarları tarafından sarılmıştır. Beyin zarları üç tabakadan oluşur. Dıştan içe doğru : dura mater, araknoid ve pia mater olarak isimlendirilir. Dura mater kalın, beyazımsı renkli, esnek olmayan yapıdadır. Bunun altında araknoid denilen daha ince yapıda şeffaf görünümlü kısım bulunur.Bununda altında beynin ve omuriliğin tüm kıvrımlarını çevreleyen pia mater denilen çok ince yapıdaki zar tabakası bulunur. Dura ile cıalıs araknoid arasında subdural boşluk, araknoid ile pia arasında subaraknoid boşluk bulunur.

BEYİN

Beyin, sağ ve sol yarı olmak üzere iki ana bölümden oluşur.Bu iki yarı, belirli yerlerden özel yapılarla birbirine bağlanır. Beyinin iç yapısı gri ve beyaz cevher olarak iki bölümden oluşur. Gri cevher dışta yaklaşık 2-5 mm kalınlıkta çok sayıda sinir hücresinden (nöron) oluşan korteks denilen yapıyı oluşturur. Bu yapı çok sayıda girinti ve kabarıklıktan oluşan kıvrımlı bir yapıdır. Bunun altında nöronlar arasındaki bağlantı liflerinin oluşturduğu beyaz cevher yer alır.

Sağ ve sol beyin yarıları çeşitli özelliklere göre belirli bölgelere (frontal, parietal, temporal, oksipital lob) ayrılır. Her bir bölge üzerinde fonksiyonel olarak özelleşmiş görevler yapan birbirleri ile bağlantılı merkezler vardır. (Konuşma merkezi, anlama merkezi, işitme merkezi, görme merkezi gibi.)

Beynin içinde ventrikül denilen birbiri ile ince kanallarla bağlantılı küçük odacıklar vardır. Bu odacıkların içi beyin omurilik sıvısı denilen büyük kısmı bu odacıklar içindeki koroid pleksus denilen özel yapılar tarafından üretilen sıvı ile doludur. Beyin omurilik sıvısı bu odacıklar arasındaki kanallar yoluyla akarak beyin ve omuriliğin çevresindeki subaraknoid boşluğa ulaşır ve buradan toplar damar sistemine emilerek atılır.